Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh lý về mắt phổ biến nhất trên toàn cầu, đặc biệt ảnh hưởng đến người cao tuổi và có nguy cơ cao dẫn đến mất thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Trong suốt nhiều thập kỷ, phương pháp phẫu thuật truyền thống được sử dụng phổ biến với những ưu điểm nhất định, nhưng cũng mang nhiều hạn chế về thời gian phục hồi và nguy cơ biến chứng. 

Tuy nhiên, sự ra đời của công nghệ Phacoemulsification (Phaco) đã thay đổi toàn bộ cục diện trong điều trị đục thủy tinh thể, mang lại nhiều lợi ích vượt trội về tính an toàn, hiệu quả, và sự thoải mái cho bệnh nhân. Bài viết này Bệnh viện Quốc tế VinEyes sẽ phân tích rõ hơn về sự khác biệt giữa phương pháp phẫu thuật Phaco so với các phương pháp truyền thống.

1. Giới thiệu về đục thủy tinh thể và các phương pháp điều trị

Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh lý phổ biến nhất liên quan đến mắt, đặc biệt ở người cao tuổi. Bệnh gây mờ dần thị lực do sự mất đi tính trong suốt của thủy tinh thể. Để khôi phục lại thị lực, phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất có thể loại bỏ thủy tinh thể đục và thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo. Ở quá khứ, phương pháp truyền thống được sử dụng phổ biến là phẫu thuật ngoại bao lớn (Extracapsular Cataract Extraction – ECCE), nhưng sự xuất hiện của công nghệ Phacoemulsification (Phaco) đã mang lại nhiều lợi ích vượt trội và thay đổi phương thức điều trị đục thủy tinh thể.

2. Phân tích sự khác biệt giữa Phaco và các phương pháp điều trị đục thủy tinh thể truyền thống

2.1. Phương pháp phẫu thuật truyền thống (ECCE và ICCE)

Phương pháp truyền thống như ECCE (phẫu thuật ngoại bao lớn) và ICCE (phẫu thuật nội bao) yêu cầu bác sĩ phẫu thuật thực hiện một đường mổ lớn trên giác mạc, khoảng từ 10-12mm, để loại bỏ toàn bộ thủy tinh thể bị đục. Sau đó, thủy tinh thể nhân tạo (Intraocular Lens – IOL) được đặt vào vị trí thay thế. Do kích thước vết mổ lớn, việc phẫu thuật đòi hỏi nhiều thao tác tỉ mỉ và thời gian khâu vết thương sau mổ lâu hơn. Điều này cũng kéo dài thời gian hồi phục và tăng nguy cơ biến chứng hậu phẫu.

Nhược điểm chính của phương pháp truyền thống:

• Vết mổ lớn (10-12mm), dễ gây tổn thương giác mạc.
• Cần nhiều mũi khâu, kéo dài thời gian phẫu thuật.
• Nguy cơ biến chứng cao hơn như nhiễm trùng, xuất huyết hoặc lệch thủy tinh thể.
• Thời gian phục hồi chậm, thị lực cải thiện chậm.

2.2. Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification)

Phacoemulsification, hay thường gọi là phẫu thuật Phaco, là phương pháp hiện đại sử dụng công nghệ siêu âm để phá vỡ thủy tinh thể đục thành các mảnh nhỏ và hút chúng ra ngoài qua một vết mổ rất nhỏ chỉ từ 2-3mm. Sau khi thủy tinh thể đục được loại bỏ, thủy tinh thể nhân tạo được đưa vào mắt qua vết mổ này mà không cần phải mở rộng đường rạch. Kỹ thuật này yêu cầu tay nghề cao từ bác sĩ phẫu thuật nhưng mang lại nhiều lợi ích về sự nhanh chóng, hiệu quả và an toàn hơn.

3. Ưu điểm của phẫu thuật Phaco so với phương pháp truyền thống

3.1. Vết mổ nhỏ hơn, ít xâm lấn hơn

Phaco sử dụng vết mổ chỉ từ 2-3mm, nhỏ hơn nhiều so với vết mổ từ 10-12mm của phương pháp ECCE truyền thống. Vết mổ nhỏ không chỉ giảm thiểu tổn thương mô mắt mà còn giảm nguy cơ biến chứng như nhiễm trùng và chảy máu. Bệnh nhân ít gặp cảm giác đau đớn sau phẫu thuật và quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng hơn.

Lợi ích từ vết mổ nhỏ:

• Giảm thiểu tổn thương giác mạc và mô mắt.
• Giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng hậu phẫu.
• Vết mổ nhỏ tự liền mà không cần khâu, tạo ra sự thoải mái cho bệnh nhân sau phẫu thuật.

3.2. Không cần khâu hoặc ít khâu hơn

Do vết mổ của phương pháp Phaco rất nhỏ (2-3mm), trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật không cần khâu lại hoặc chỉ cần một vài mũi khâu nhỏ để đảm bảo vết mổ kín. Điều này không chỉ giảm thời gian phẫu thuật mà còn giúp bệnh nhân tránh được những phiền toái của chỉ khâu trong mắt, chẳng hạn như cảm giác cộm hoặc dị ứng.

Ưu điểm từ việc không cần khâu:

• Bệnh nhân không bị khó chịu từ chỉ khâu.
• Thời gian phẫu thuật được rút ngắn.
• Giảm nguy cơ biến chứng do việc khâu gây ra.

3.3. Thời gian phục hồi nhanh chóng

Với phẫu thuật Phaco, thời gian phục hồi của bệnh nhân diễn ra nhanh hơn đáng kể. Chỉ trong vòng vài ngày, thị lực của bệnh nhân đã có thể cải thiện rõ rệt. Ngược lại, với phương pháp truyền thống, bệnh nhân có thể mất vài tuần để hồi phục hoàn toàn, do vết mổ lớn cần thời gian để lành lại.

Ưu điểm từ thời gian phục hồi nhanh:

• Bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường nhanh chóng.
• Giảm thời gian nghỉ dưỡng, phù hợp với những người cần quay lại công việc sớm.
• Giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng trong quá trình hồi phục.

3.4. Ít biến chứng sau phẫu thuật

Do vết mổ nhỏ và kỹ thuật ít xâm lấn, Phaco giúp giảm thiểu nguy cơ các biến chứng sau phẫu thuật như nhiễm trùng, chảy máu, hoặc viêm giác mạc. Phương pháp truyền thống với vết mổ lớn dễ gây nhiễm trùng và các biến chứng khác, đòi hỏi bệnh nhân phải được chăm sóc cẩn thận hơn.

Các biến chứng có thể được giảm thiểu:

• Nhiễm trùng do vết mổ lớn.
• Xuất huyết hoặc viêm sau phẫu thuật.
• Lệch thủy tinh thể nhân tạo.

3.5. Thị lực sau phẫu thuật cải thiện tốt hơn

Với kỹ thuật hiện đại, Phaco giúp cải thiện thị lực sau phẫu thuật nhanh chóng hơn so với phương pháp truyền thống. Nhờ sự chính xác trong quá trình loại bỏ thủy tinh thể đục và đặt thủy tinh thể nhân tạo, bệnh nhân thường có được thị lực rõ ràng ngay sau phẫu thuật hoặc chỉ trong vài ngày.

Lợi ích về thị lực:

• Thị lực cải thiện nhanh hơn, rõ ràng hơn.
• Độ chính xác cao trong việc đặt thủy tinh thể nhân tạo.
• Giảm nguy cơ loạn thị hoặc các vấn đề về thị lực sau phẫu thuật.

3.6. Phù hợp với nhiều giai đoạn đục thủy tinh thể

Một ưu điểm quan trọng của Phaco là có thể được thực hiện ở nhiều giai đoạn khác nhau của bệnh đục thủy tinh thể, từ giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn. Trong khi đó, phương pháp truyền thống thường chỉ được áp dụng khi bệnh đã tiến triển nặng. Điều này giúp Phaco trở thành lựa chọn tối ưu cho cả những bệnh nhân có tình trạng đục thủy tinh thể nhẹ, giúp họ khôi phục thị lực trước khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Ưu điểm trong khả năng điều trị:

• Có thể phẫu thuật ở giai đoạn sớm, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng.
• Thích hợp cho nhiều nhóm bệnh nhân, bao gồm cả người lớn tuổi và những người có bệnh nền.

Kết luận

Phẫu thuật Phaco đã tạo ra một bước đột phá lớn trong điều trị đục thủy tinh thể, với nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp truyền thống. Từ vết mổ nhỏ, ít xâm lấn, đến thời gian phục hồi nhanh chóng và nguy cơ biến chứng thấp, Phaco mang lại trải nghiệm điều trị tốt hơn cho bệnh nhân. Trong khi đó, phương pháp truyền thống với các nhược điểm như vết mổ lớn, cần nhiều mũi khâu và thời gian hồi phục dài đã dần trở nên ít được ưa chuộng.

Tuy nhiên, quyết định chọn phương pháp phẫu thuật nào vẫn cần dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Việc tư vấn và thăm khám kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa mắt là cần thiết để đảm bảo bệnh nhân lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất với mình.