Phẫu thuật PRK (Photorefractive Keratectomy) là một trong những phương pháp điều trị tật khúc xạ phổ biến, đặc biệt đối với những người có độ cận thị, viễn thị hoặc loạn thị nhẹ đến trung bình. PRK giúp cải thiện thị lực hiệu quả mà không cần phụ thuộc vào kính. Tuy nhiên, thời gian phục hồi sau phẫu thuật PRK kéo dài hơn một số phương pháp khác như LASIK. Để đạt kết quả tốt nhất, bệnh nhân cần hiểu rõ về thời gian hồi phục và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật.

1. Thời gian phục hồi sau phẫu thuật PRK

Sau khi thực hiện phẫu thuật PRK, bệnh nhân sẽ trải qua quá trình hồi phục được chia làm nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn đòi hỏi sự chăm sóc và chú ý để tránh biến chứng và đảm bảo an toàn.

1.1. Giai đoạn đầu (0 – 3 ngày sau phẫu thuật)

Trong vòng 24 – 72 giờ đầu, giác mạc sẽ bắt đầu quá trình lành lại. Bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng khó chịu như:

• Đau mắt: Đây là hiện tượng bình thường do giác mạc bị tổn thương khi lớp biểu mô bị loại bỏ trong quá trình phẫu thuật.
• Chảy nước mắt: Mắt dễ bị kích ứng, dẫn đến chảy nước mắt liên tục.
• Mờ mắt và nhạy cảm với ánh sáng: Thị lực có thể bị mờ tạm thời và mắt trở nên nhạy cảm với ánh sáng.

Lưu ý trong giai đoạn đầu:

• Tránh dụi mắt để không gây tổn thương thêm cho giác mạc.
• Sử dụng kính bảo hộ để bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và ánh sáng mạnh.
• Sử dụng thuốc giảm đau và kháng sinh theo chỉ định để giảm viêm và phòng ngừa nhiễm trùng.

1.2. Giai đoạn phục hồi trung gian (4 – 7 ngày sau phẫu thuật)

Sau khoảng 3 – 4 ngày, lớp biểu mô giác mạc bắt đầu tái tạo, giúp giảm đau và cải thiện thị lực từ từ. Tuy nhiên, thị lực vẫn chưa ổn định hoàn toàn và có thể thay đổi.

Lưu ý trong giai đoạn này:

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo đúng lịch trình để giữ ẩm và giảm viêm.
• Tránh ánh sáng mạnh và đeo kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi tia UV.
• Tránh hoạt động thể chất mạnh như bơi lội, tập gym để không gây áp lực lên mắt.

1.3. Giai đoạn hồi phục thị lực chính (2 – 4 tuần sau phẫu thuật)

Trong khoảng 2 – 4 tuần sau phẫu thuật, thị lực sẽ tiếp tục cải thiện và ổn định dần. Tuy nhiên, vẫn có thể gặp một số triệu chứng như khô mắt hoặc cảm giác mờ nhẹ.

Lưu ý trong giai đoạn này:

• Duy trì thói quen nhỏ mắt thường xuyên để tránh khô mắt.
• Tránh trang điểm mắt và không dùng kính áp tròng cho đến khi bác sĩ cho phép.
• Kiểm tra mắt định kỳ để bác sĩ theo dõi quá trình hồi phục và phát hiện sớm bất kỳ biến chứng nào.

1.4. Giai đoạn hồi phục hoàn toàn (3 – 6 tháng sau phẫu thuật)

Sau khoảng 3 – 6 tháng, thị lực sẽ ổn định hoàn toàn và đạt kết quả tối đa. Mắt đã hoàn toàn lành và trở về trạng thái bình thường.

Lưu ý trong giai đoạn này:

• Tuân thủ các lần tái khám theo chỉ định để đảm bảo kết quả phẫu thuật ổn định.
• Giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh để duy trì thị lực tốt.

2. Các lưu ý quan trọng sau phẫu thuật PRK

Để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho mắt, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các lưu ý dưới đây:

2.1. Chăm sóc mắt đúng cách

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau.
• Không dụi mắt trong những tuần đầu tiên để tránh tổn thương giác mạc mới lành.
• Giữ vệ sinh tay khi sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc chạm vào vùng mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng.

2.2. Hạn chế tiếp xúc với màn hình và ánh sáng mạnh

Sau phẫu thuật, mắt sẽ nhạy cảm hơn với ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng xanh từ màn hình. Bệnh nhân nên:

• Giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính trong 2 – 3 tuần đầu tiên.
• Sử dụng kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời.

2.3. Tránh hoạt động thể chất mạnh

Trong giai đoạn hồi phục, các hoạt động mạnh như tập gym, bơi lội, chạy bộ có thể gây áp lực lên mắt, dẫn đến nguy cơ chấn thương hoặc nhiễm trùng. Do đó, nên:

• Tránh các hoạt động thể chất mạnh trong ít nhất 1 tháng đầu.
• Không tiếp xúc với nước hồ bơi, nước biển vì có thể gây nhiễm trùng.

2.4. Chế độ ăn uống lành mạnh

Một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn. Bệnh nhân nên bổ sung các thực phẩm giàu:

• Vitamin A, C, E và omega-3 để tăng cường sức khỏe mắt.
• Uống đủ nước để tránh khô mắt và hỗ trợ phục hồi giác mạc.

3. Các biến chứng có thể gặp phải và cách xử lý

Dù tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật PRK khá thấp, bệnh nhân vẫn cần lưu ý một số biểu hiện bất thường để xử lý kịp thời:

3.1. Khô mắt kéo dài

Sau phẫu thuật PRK, khô mắt là tình trạng thường gặp do giác mạc bị tổn thương. Triệu chứng này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Cách xử lý:

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt nhân tạo thường xuyên.
• Hạn chế sử dụng màn hình để giảm tình trạng khô mắt.

3.2. Giảm thị lực tạm thời hoặc nhìn mờ

Trong vài tuần đầu, thị lực có thể thay đổi, đôi khi gây ra hiện tượng nhìn mờ hoặc không rõ. Đây là hiện tượng bình thường khi giác mạc đang trong giai đoạn hồi phục.

Cách xử lý:

• Nghỉ ngơi mắt thường xuyên, tránh tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
• Kiểm tra định kỳ với bác sĩ để theo dõi tình trạng thị lực.

3.3. Nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm

Viêm nhiễm có thể xảy ra nếu bệnh nhân không tuân thủ hướng dẫn chăm sóc mắt hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.

Cách xử lý:

• Sử dụng thuốc kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Báo ngay cho bác sĩ nếu có triệu chứng đau nhức, đỏ mắt, hoặc chảy dịch lạ.

Kết luận

Thời gian phục hồi sau phẫu thuật PRK có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, phụ thuộc vào cách chăm sóc và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Tuân thủ các lưu ý chăm sóc mắt, hạn chế hoạt động gây áp lực lên mắt và duy trì thói quen sống lành mạnh sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra an toàn và hiệu quả.