Glaucoma (cườm nước) là bệnh lý về mắt nguy hiểm có thể dẫn đến mù lòa nếu không điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp phẫu thuật Glaucoma tiên tiến nhất hiện nay, từ phẫu thuật cắt bè, đặt ống dẫn lưu đến laser và phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, giúp giảm áp lực nội nhãn và bảo vệ thị lực của bạn.
1. Phẫu thuật Glaucoma là gì?
Phẫu thuật Glaucoma là một trong những phương pháp điều trị nhằm giảm áp lực nội nhãn cho người mắc bệnh Glaucoma (cườm nước). Khi áp lực trong mắt tăng cao, thần kinh thị giác sẽ bị tổn thương, gây mất thị lực dần dần và có thể dẫn đến mù lòa nếu không được can thiệp kịp thời. Phẫu thuật Glaucoma được thực hiện khi các phương pháp điều trị khác như thuốc nhỏ mắt hay điều trị laser không hiệu quả trong việc kiểm soát áp lực mắt.
Hiện nay, các kỹ thuật phẫu thuật hiện đại có thể giúp giảm áp lực nội nhãn, ngăn chặn tổn thương thần kinh thị giác và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp phẫu thuật Glaucoma phổ biến và tiên tiến nhất hiện nay.
2. Phẫu thuật cắt bè (Trabeculectomy)
Phẫu thuật cắt bè, hay còn gọi là trabeculectomy, là một trong những phương pháp phổ biến nhất để điều trị Glaucoma.
2.1. Quy trình phẫu thuật
Trong quá trình này, bác sĩ sẽ tạo ra một lỗ nhỏ ở màng củng mạc (sclera) để tạo lối thoát cho dịch nội nhãn, giúp giảm áp lực trong mắt. Một phần nhỏ của màng củng mạc sẽ được cắt ra để tạo thành một “cửa sổ” dẫn lưu dịch nội nhãn vào một khoang chứa dưới kết mạc (conjunctiva), giúp dịch chảy ra ngoài một cách an toàn và ổn định.
2.2. Ưu điểm
- Hiệu quả cao trong việc giảm áp lực nội nhãn.
- Thời gian hiệu lực lâu dài, có thể kéo dài từ vài năm đến hàng chục năm tùy theo từng trường hợp.
2.3. Nhược điểm
- Cần có thời gian hồi phục dài hơn so với các phương pháp khác.
- Nguy cơ nhiễm trùng hoặc sẹo ở vị trí phẫu thuật.
Phẫu thuật cắt bè thường được áp dụng cho bệnh nhân Glaucoma góc mở và được coi là một phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho những trường hợp nặng hoặc đã kháng với các phương pháp khác.
3. Đặt ống dẫn lưu (Glaucoma Drainage Devices)
Đặt ống dẫn lưu là phương pháp sử dụng thiết bị dẫn lưu nhỏ để kiểm soát áp lực nội nhãn. Đây là một phương pháp thay thế hiệu quả cho những bệnh nhân mà các phương pháp phẫu thuật khác không mang lại kết quả mong muốn.
3.1. Quy trình phẫu thuật
Trong phương pháp này, bác sĩ sẽ cấy một ống dẫn lưu nhỏ vào mắt, thường là ở dưới mí mắt. Ống dẫn lưu này có chức năng chuyển dịch nội nhãn từ bên trong mắt ra khoang chứa dưới kết mạc, giúp giảm áp lực nội nhãn một cách an toàn.
3.2. Ưu điểm
- Hiệu quả cao trong việc kiểm soát áp lực nội nhãn ở những bệnh nhân Glaucoma phức tạp hoặc Glaucoma thứ phát.
- Phương pháp này có tính ổn định cao, giúp duy trì áp lực nội nhãn trong thời gian dài.
3.3. Nhược điểm
- Phẫu thuật đòi hỏi kỹ thuật cao và cần chăm sóc hậu phẫu cẩn thận.
- Có thể gây ra một số tác dụng phụ như viêm, nhiễm trùng hoặc di chuyển của thiết bị.
Đặt ống dẫn lưu là một lựa chọn tốt cho các trường hợp Glaucoma khó điều trị hoặc không đáp ứng với các phương pháp phẫu thuật thông thường.
4. Phẫu thuật laser điều trị Glaucoma
Phẫu thuật laser là phương pháp điều trị không xâm lấn, sử dụng tia laser để giảm áp lực nội nhãn. Có hai loại phẫu thuật laser phổ biến là laser tạo hình bè (Laser Trabeculoplasty) và laser tạo lỗ mống mắt (Laser Iridotomy).
4.1. Laser tạo hình bè (Laser Trabeculoplasty)
Phương pháp này thường được sử dụng để điều trị Glaucoma góc mở, giúp cải thiện quá trình dẫn lưu dịch nội nhãn. Bác sĩ sẽ dùng tia laser chiếu vào hệ thống lưới bè trong mắt, làm giãn mở các lỗ thoát nước, giảm áp lực nội nhãn.
- Ưu điểm: Không cần phẫu thuật mở, giảm áp lực nhanh và hiệu quả, thời gian hồi phục ngắn.
- Nhược điểm: Hiệu quả có thể giảm theo thời gian và không phù hợp cho tất cả bệnh nhân.
4.2. Laser tạo lỗ mống mắt (Laser Iridotomy)
Phương pháp này chủ yếu áp dụng cho bệnh nhân Glaucoma góc đóng. Bác sĩ sẽ dùng tia laser tạo ra một lỗ nhỏ ở mống mắt để cho phép dịch nội nhãn lưu thông, giúp giảm áp lực trong mắt.
- Ưu điểm: Giúp kiểm soát áp lực ngay lập tức, đặc biệt trong các tình huống cấp tính.
- Nhược điểm: Có thể gây khó chịu sau phẫu thuật và hiệu quả có thể không kéo dài.
5. Phẫu thuật bằng phương pháp siêu nhỏ xâm lấn Glaucoma (MIGS)
MIGS (Minimally Invasive Glaucoma Surgery) là một nhóm phương pháp phẫu thuật mới, bao gồm cấy ống dẫn lưu vi mô hoặc đặt stent để giúp giảm áp lực nội nhãn một cách nhẹ nhàng và ít gây tổn thương. MIGS thường được thực hiện cùng với phẫu thuật đục thủy tinh thể để tối ưu hóa kết quả điều trị.
5.1. Ưu điểm
- Ít xâm lấn, giúp giảm thời gian hồi phục.
- Giảm nguy cơ biến chứng so với phẫu thuật truyền thống.
5.2. Nhược điểm
- Chi phí cao và có thể không được bảo hiểm chi trả.
- Không phù hợp với các trường hợp Glaucoma nặng.
6. Lời khuyên sau phẫu thuật Glaucoma
- Chăm sóc mắt kỹ lưỡng: Tránh chạm vào mắt hoặc tạo áp lực lên mắt trong thời gian đầu sau phẫu thuật.
- Dùng thuốc theo chỉ định: Bác sĩ sẽ kê thuốc nhỏ mắt để giảm viêm và kiểm soát áp lực, cần dùng đúng liều và đúng thời gian.
- Khám lại định kỳ: Theo dõi định kỳ là rất quan trọng để kiểm tra kết quả và ngăn ngừa biến chứng.
Kết luận
Các phương pháp phẫu thuật Glaucoma hiện đại như phẫu thuật cắt bè, đặt ống dẫn lưu và phẫu thuật laser đang giúp kiểm soát hiệu quả áp lực nội nhãn, ngăn chặn tổn thương thần kinh thị giác và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Tuy mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, việc chọn phương pháp phù hợp sẽ giúp điều trị Glaucoma một cách hiệu quả nhất.
