Khô mắt mãn tính là một vấn đề về sức khỏe ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt khi con người tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị kỹ thuật số như điện thoại thông minh, máy tính và làm việc trong môi trường điều hòa không khí. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến tổn thương thị lực nghiêm trọng. 

Khám mắt định kỳ là cách hiệu quả để kiểm soát và điều trị các triệu chứng khô mắt mãn tính, giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, cùng Vineye tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của khô mắt mãn tính và các phương pháp điều trị hiện đại nhằm giảm bớt các triệu chứng này.

1. Khô mắt mãn tính là gì? Nguyên nhân và triệu chứng

Khô mắt mãn tính xảy ra khi mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc nước mắt không đủ chất lượng để giữ cho bề mặt mắt được bôi trơn và bảo vệ. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến thị lực và làm suy giảm chức năng thị giác.

1.1. Nguyên nhân gây khô mắt mãn tính

Có nhiều nguyên nhân gây ra khô mắt mãn tính, bao gồm:

• Môi trường sống: Làm việc trong môi trường có điều hòa không khí, nhiệt độ cao hoặc gió mạnh có thể làm giảm độ ẩm của mắt và tăng nguy cơ khô mắt.
• Thói quen sử dụng thiết bị điện tử: Khi làm việc với máy tính hoặc điện thoại trong thời gian dài, tần suất chớp mắt giảm đi đáng kể, làm bề mặt mắt không được bôi trơn đủ nước mắt.
• Thay đổi nội tiết tố: Ở phụ nữ, thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là sau khi mãn kinh, có thể ảnh hưởng đến sản xuất nước mắt, gây ra khô mắt mãn tính.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc chống trầm cảm và thuốc trị cao huyết áp, có thể gây khô mắt như một tác dụng phụ.
• Các bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý tự miễn dịch như hội chứng Sjögren, lupus ban đỏ hoặc viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến tuyến nước mắt, làm giảm khả năng sản xuất nước mắt.

1.2. Triệu chứng của khô mắt mãn tính

Những triệu chứng thường gặp của khô mắt mãn tính bao gồm:

• Cảm giác cộm, ngứa hoặc rát mắt: Đây là những dấu hiệu phổ biến và khó chịu nhất mà người bệnh thường xuyên gặp phải.
• Thị lực mờ hoặc thay đổi thất thường: Khô mắt có thể gây ra sự thay đổi về độ rõ của thị lực, đặc biệt khi nhìn lâu vào màn hình máy tính hoặc đọc sách.
• Mắt nhạy cảm với ánh sáng: Người bị khô mắt mãn tính thường cảm thấy khó chịu khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh, đặc biệt là ánh sáng tự nhiên ngoài trời.
• Cảm giác nặng nề, mệt mỏi ở mắt: Đôi mắt có thể nhanh chóng cảm thấy mệt mỏi, đặc biệt sau một thời gian làm việc liên tục mà không nghỉ ngơi.

2. Tại sao cần khám mắt định kỳ cho người bị khô mắt mãn tính?

Khám mắt định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị khô mắt mãn tính. Không chỉ giúp theo dõi tiến triển của bệnh, việc khám mắt định kỳ còn giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn và đề xuất các giải pháp điều trị phù hợp.

2.1. Đánh giá chính xác tình trạng khô mắt

Bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện các bài kiểm tra chuyên sâu để đánh giá tình trạng khô mắt của bạn. Một trong những phương pháp phổ biến là thử nghiệm Schirmer, trong đó một dải giấy thấm được đặt dưới mí mắt để đo lượng nước mắt sản xuất trong một khoảng thời gian. Thử nghiệm này cho phép bác sĩ biết được liệu mắt của bạn có đủ nước mắt hay không.

Ngoài ra, phép đo lượng nước mắt bốc hơi và phép kiểm tra chất lượng nước mắt cũng là những phương pháp giúp đánh giá chính xác hơn về tình trạng khô mắt.

2.2. Phát hiện sớm các vấn đề khác về mắt

Khô mắt mãn tính nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như tổn thương giác mạc, loét giác mạc hoặc nhiễm trùng mắt. Khám mắt định kỳ cho phép bác sĩ theo dõi các thay đổi trên bề mặt mắt và phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu tổn thương nào, từ đó điều chỉnh phương pháp điều trị để ngăn ngừa biến chứng.

2.3. Cá nhân hóa phương pháp điều trị

Mỗi người bệnh khô mắt mãn tính có tình trạng và nguyên nhân khác nhau, do đó việc khám mắt định kỳ giúp bác sĩ cá nhân hóa phương pháp điều trị dựa trên tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng thuốc nhỏ mắt, bổ sung các phương pháp điều trị khác hoặc thay đổi chế độ chăm sóc mắt để phù hợp với tình trạng bệnh hiện tại của bạn.

3. Các phương pháp điều trị hiệu quả cho khô mắt mãn tính

Có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả cho khô mắt mãn tính, từ các biện pháp đơn giản đến các liệu pháp chuyên sâu hơn.

3.1. Thuốc nhỏ mắt nhân tạo

Sử dụng thuốc nhỏ mắt nhân tạo là phương pháp phổ biến nhất để bù đắp cho lượng nước mắt thiếu hụt và giữ ẩm cho bề mặt mắt. Những người bị khô mắt mãn tính nên lựa chọn các loại thuốc nhỏ mắt không chứa chất bảo quản để tránh kích ứng mắt.

Nếu thuốc nhỏ mắt không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc nhỏ mắt chứa cyclosporine hoặc corticosteroids để giảm viêm và kích thích sản xuất nước mắt.

3.2. Sử dụng miếng tắc điểm lệ (Punctal Plugs)

Miếng tắc điểm lệ là các thiết bị nhỏ được đặt vào lỗ thoát nước mắt ở mí mắt, giúp giữ lại nước mắt tự nhiên trên bề mặt mắt lâu hơn. Đây là phương pháp can thiệp nhẹ nhàng và hiệu quả đối với những người bị khô mắt mãn tính nghiêm trọng.

3.3. Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL)

Liệu pháp IPL không chỉ được sử dụng để điều trị các vấn đề về da mà còn được áp dụng để điều trị khô mắt mãn tính do rối loạn tuyến Meibomian. IPL giúp kích thích tuyến dầu trong mí mắt hoạt động tốt hơn, giảm tình trạng bốc hơi nước mắt và duy trì độ ẩm cho mắt.

3.4. Điều chỉnh chế độ ăn uống và bổ sung dinh dưỡng

Chế độ ăn uống giàu axit béo omega-3 có trong cá hồi, hạt chia, hạt lanh được chứng minh là có tác dụng giảm viêm và cải thiện chức năng tuyến dầu trong mắt. Bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giúp cải thiện chất lượng nước mắt và giảm triệu chứng khô mắt mãn tính.

3.5. Sử dụng máy tạo ẩm và thay đổi thói quen sinh hoạt

Môi trường xung quanh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát khô mắt. Sử dụng máy tạo ẩm trong phòng làm việc hoặc nhà ở giúp tăng độ ẩm, giảm thiểu tác động của không khí khô lên mắt. Ngoài ra, việc điều chỉnh thời gian sử dụng thiết bị điện tử, thường xuyên nghỉ ngơi và chớp mắt đúng cách cũng giúp cải thiện tình trạng khô mắt.

4. Phòng ngừa và kiểm soát khô mắt mãn tính

Ngoài việc điều trị, các biện pháp phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt và ngăn ngừa khô mắt tái phát.

• Giữ khoảng cách khi sử dụng thiết bị điện tử: Hãy duy trì khoảng cách ít nhất 30 cm giữa mắt và màn hình, và nhớ chớp mắt thường xuyên.
• Bảo vệ mắt khi ra ngoài: Đeo kính râm có khả năng chống tia UV và gió bụi để bảo vệ mắt khỏi các yếu tố môi trường gây hại.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu omega-3 và các vitamin cần thiết cho mắt như vitamin A, C, E.

Kết luận

Khô mắt mãn tính là một tình trạng phổ biến nhưng có thể kiểm soát được thông qua việc khám mắt định kỳ và áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe mắt của mình để tránh những biến chứng không mong muốn và duy trì thị lực khỏe mạnh trong cuộc sống hiện đại ngày nay.