Chắp và lẹo mắt là những vấn đề phổ biến ở mí mắt, thường gặp ở mọi lứa tuổi và có thể gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày. Dù không nguy hiểm đến tính mạng, nếu không chăm sóc đúng cách, chắp và lẹo có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng lan rộng, áp-xe mí mắt, hoặc thậm chí tổn thương thị lực. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chắp và lẹo mắt, nguyên nhân gây bệnh, cách chăm sóc hiệu quả tại nhà, và những lưu ý quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.

1. Chắp và lẹo mắt là bệnh gì?

Chắp mắt: Là tình trạng viêm mãn tính của tuyến Meibomian (tuyến dầu) ở mí mắt. Chắp thường xuất hiện dưới dạng khối u nhỏ, không đau, nhưng gây khó chịu hoặc cộm mắt.

Lẹo mắt: Là tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở chân lông mi hoặc tuyến dầu. Lẹo mắt thường gây sưng đỏ, đau nhức, và đôi khi mưng mủ.

Cả chắp và lẹo đều ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng của mắt, đòi hỏi phải được chăm sóc đúng cách để giảm nguy cơ tái phát hoặc biến chứng.

2. Nguyên nhân gây chắp và lẹo mắt

• Vệ sinh mắt không tốt: Dụi mắt bằng tay bẩn, không rửa mặt thường xuyên hoặc dùng chung đồ cá nhân như khăn, gối.
• Rối loạn tuyến dầu: Tắc nghẽn tuyến dầu ở mí mắt dẫn đến viêm nhiễm.
• Nhiễm vi khuẩn: Đặc biệt là vi khuẩn Staphylococcus.
• Suy giảm miễn dịch: Cơ thể yếu hoặc mắc bệnh tiểu đường, viêm da cơ địa.

3. Triệu chứng nhận biết chắp và lẹo mắt

• Chắp mắt:
  • Xuất hiện cục nhỏ, cứng, không đau ở mí mắt.
  • Có thể gây sưng nhẹ và cộm khi chớp mắt.
  • Thường phát triển chậm và không liên quan đến nhiễm trùng.
• Lẹo mắt:
  • Mí mắt sưng đỏ, đau nhức, và nóng rát.
  • Xuất hiện mụn mủ nhỏ ở gốc lông mi.
  • Cảm giác khó chịu khi nhìn ánh sáng hoặc chớp mắt.

4. Cách chăm sóc mắt khi bị chắp và lẹo để tránh biến chứng

1. Giữ vệ sinh vùng mắt

• Rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt.
• Sử dụng khăn sạch, riêng biệt để lau mặt.
• Không dụi mắt hoặc tự ý nặn cục chắp, lẹo vì có thể gây lan nhiễm vi khuẩn.

2. Chườm ấm hàng ngày

• Chuẩn bị khăn sạch, ngâm nước ấm (không quá nóng), vắt khô rồi áp nhẹ lên mí mắt trong 5–10 phút.
• Thực hiện 3–4 lần mỗi ngày để làm mềm cục chắp, lẹo và giảm sưng.

3. Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn

• Dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng sinh được bác sĩ kê đơn.
• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chứa steroid mà không có hướng dẫn chuyên môn.

4. Hạn chế trang điểm và đeo kính áp tròng

• Không sử dụng mỹ phẩm hoặc đeo kính áp tròng khi đang bị chắp hoặc lẹo.
• Vệ sinh kỹ các dụng cụ trang điểm trước khi sử dụng lại để tránh tái nhiễm.

5. Tăng cường chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, và E như cà rốt, rau xanh, cá hồi.
• Uống đủ nước và ngủ đủ giấc để cơ thể phục hồi tốt hơn.

5. Khi nào nên đến bác sĩ?

Mặc dù chắp và lẹo mắt thường tự khỏi sau vài ngày đến một tuần, bạn nên đi khám bác sĩ khi:

• Mắt sưng đỏ nặng hoặc đau nhiều.
• Sưng lan ra toàn bộ mí mắt.
• Xuất hiện triệu chứng như sốt, mệt mỏi, hoặc suy giảm thị lực.
• Không thuyên giảm sau 7 ngày chăm sóc tại nhà.

Các bác sĩ sẽ tiến hành điều trị bằng cách rạch thoát mủ, kê thuốc kháng sinh mạnh hơn hoặc can thiệp y tế phù hợp để ngăn ngừa biến chứng.

6. Phòng ngừa chắp và lẹo mắt

• Vệ sinh cá nhân tốt: Rửa tay thường xuyên, tránh dụi mắt bằng tay bẩn.
• Bảo vệ mắt: Đeo kính khi đi ra ngoài để tránh bụi bẩn và ô nhiễm.
• Chăm sóc mí mắt định kỳ: Rửa mắt bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng.
• Hạn chế dùng chung đồ cá nhân như khăn, gối, hoặc dụng cụ trang điểm.

Kết luận

Chắp và lẹo mắt tuy không nguy hiểm nhưng nếu không chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng như áp-xe mí mắt hoặc nhiễm trùng lan rộng. Việc duy trì vệ sinh cá nhân tốt, tuân thủ các bước chăm sóc mắt và đi khám bác sĩ khi cần thiết sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe đôi mắt, giảm thiểu nguy cơ tái phát và biến chứng.

Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, hãy chăm sóc chúng thật tốt ngay từ hôm nay!